Een schaakfragment namens Koos van Amerongen
Wie regelmatig blijft plakken op een gewone clubavond, weet dat ik na afloop graag een potje schaak. Voor de lol, want veel bak ik er niet van. Op woensdag 23 augustus besloot ik, na eerst een leuke maar analytisch oninteressante remise te hebben gespeeld met Joop, mijn schaakdebuut te maken. In de laatste ronde van zomercompetitie van Philidor speelde ik met wit tegen een student uit Delft.
In het middenspel deed zich deze stand voor, met wit aan zet. Geen idee hoeveel zetten er waren gespeeld, want noteren zou me met dit speeltempo (15 minuten + 5 seconden per zet) te veel tijd hebben gekost. Ik had het idee hier goed te staan. De witte koning staat veiliger dan die van zwart, de dame op e4 is multifunctioneel en de witte torens ondersteunen de witte pionnen goed. Mijn plan was om het zwarte centrum open te breken.
Het ging hier verder met 1.c5 dxc5 2.bxc5. De witte toren valt nu de zwarte dame aan en wordt gedekt door de dame. 2..Dc7 3.d6?! Wit zet zijn opmars voort. Na bijvoorbeeld 3..Qd7 of 3..Qd8 kan wit sterk met 4.Rb7 reageren. Merk op dat de toren ook daar wordt gedekt door de dame. Zwart moet wat bijzonders doen. Hij ging voor het tactische 3..Rxd6 4.cxd6 Qxc5. Zwart staat nu een pion voor, maar wit kan op meerdere manieren de zwarte koning in gevaar brengen. Ik ging voor 5.Rb7+ Kg8 (bij analyse bleken ook andere zetten te verliezen) 6.Qd5+!. Nu volgt op Kf9 Qf7 met mat. Dus moet 6..Kh8. Ik ging verder met 7.d7 en zwart voorkwam dat wit promoveerde met 7..Rd8. Merk op dat zwart een zet te kort komt om 7..Qe8+ 8.Kh2 Qxf2, met dreigende herhaling van zetten, door te zetten.
Op dit moment zag ik een duidelijke winstgang: 8.Rb8! Qc7 (na Rxb8 volgt d8R+ Rxd8 Qxd8 met schaakmat) 9.Rxd8+! Qxd8 10.Qe6. Zwart staat nogsteeds een pion voor, maar kan niet voorkomen dat wit met 11.Qe8! de dame wint. Zwart ploeterde nog even door op zoek naar pat, maar kon een nederlaag niet meer voorkomen.
De uitroeptekens achter zetten in de bovenstaande analyse geven aan dat ik tijdens de partij meende sterke zetten te spelen. Stockfish, een sterke schaakcomputer, weet mij te vertellen dat wit op meerdere manieren en sneller kan winnen. Dat verbaast me natuurlijk geenszins. Ik doe ook maar wat. Ik was vooral betoverd door de dame: het bereik, de geboden steun, het loopje (e4-d5-e6) en de algemene kracht. Net het echte leven.
Beste Koos,
leuk man om ook binnen deze damsite aandacht te geven aan schaken. Jouw laatste opmerking dat je betoverd bent door de dames laat zien dat je een echte liefhebber bent en bovenal een realist. Menig mens heeft dat ook zo ervaren, vanaf de Neanderthalers al, zoals archeologisch onderzoek heeft uitgewezen: het bereik van hen is immens en gaat tot in de diepste vezels zitten; hun geboden steun is bewonderingswaardig en hun loopjes zijn gracieus. En jij komt die zaken ook weer tegen in het schaken anno 2022. Er is niets nieuws onder de zon.
Het laatste fragment kan ik volgen vanaf de PC, het eerste gedeelte is mij te ingewikkeld en moest ik op het bord naspelen. Dan moet er wat afstand zijn. Ook dat is natuurlijk een levensles, maar daar weet jij ook alles van: sommige dames zijn redelijk goed te volgen, andere vereisen distantie en bezining.