Geschreven door Evert Dollekamp!
Duuuuuuuuuuuuuusss … ’tis wat za’k ma zegg’n bie wieze van sprek’n nait den tuss’n deur ee’m zo.
Hier ben ik al heel hard op aan het oefenen dit vloeiend binnen tien seconden uit te spreken.
Mijn broer Maarten (ik heb vier broers, zij ook) weet dit na jarenlange oefening zonder over de tong te struikelen probleemloos uit te spreken. Wat heeft dit met Jannes je maken? He-le-maal niets! Ik moest er bij het schrijven van dit stukje aan denken toen de uitslag Tjalling van den Bosch – Jean-Marc Ndjofang voorbijkwam in Brunssum 2021.
Remise.
Dit is natuurlijk geen prestatie van Tjalling. Evert Den Eerste en ik zijn het daarover volledig eens. Ik heb de partij ondanks mijzelf nagespeeld en dacht aan Bauke Jan Bies. Die ooit wist te melden: ‘als je tegen Frits Luteijn speelt kun je nooit verrast worden door de tegenstander, alleen maar door het spel!’
Maar ik moet ook zeggen: Ndjofang speelde ook wel erg slap. Klein voordeeltje, luizige Koeperman-aanval. Dat soort werk. Dan vraag je er ook om. Zodat hij een Friesche kou op de kop kreeg van Tjalling.
NB: dammend Friesland kende nog een andere beroemde Tjalling. Tjalling Goedemoed, een hele aardige vent. Trok het niet meer en trok zelf jaren geleden de stekker eruit. Was ik wel gelijk van die vermoeiende mail-wisselingen met hem verlost. Dit even terzijde.
Siep Buurke: Zijn dood is een voorbeeld voor ons allen.
Is Tjalling van den Bosch dan ook beroemd? Jazeker! Begin jaren tachtig (ik kan er wat naast zitten) was Tjalling een geducht deelnemer aan het NK Sterkste Man van Nederland. Een toernooi wat hij meerdere keren won (denk ik) en een discipline waarvoor hij de hele wereld over trok. Accu tillen, vrachtwagen trekken, eiken balken wegkoppen, loodzware betonnen ballen optillen, maagden werpen en nog wat van die eenvoudige dingen. Ik mocht daar vroeger (en ook nu trouwens) graag naar kijken. Vooral onder het motto: dat gaat mij nooit lukken. Ik heb groot respect voor spiergeweld.
Dat Tjalling uiteindelijk is gaan dammen is de grootste tegengestelde contradictie die ik ooit heb mogen beleven. Die ene keer dat ik Tjalling live in (dam)actie heb mogen zien was tijdens een teamwedstrijd tussen Rinsumageest en het Drents Tiental, ergens jaren negentig.
Een famke oppe kool !
Een doodse stilte overvalt je als je het dorp binnenrijdt. Er heerst werkelijk een akelige rust als je op zaterdagochtend om kwart voor elf enige verpozing tracht te vinden. De damwedstrijd begint pas om twaalf uur en dat duurt nog lang als je niets te doen hebt. Naar het speellokaal dan maar. Dat blijkt gevestigd in het plaatselijke dorpshuis dat tevens dienst doet als kantine van de voetbalclub. Een diep gevoel van geluk wordt mijn deel als blijkt dat er gevoetbald wordt. Vertier! Als ik aankom wordt net gefloten voor de rust in de wedstrijd VCR F1 – Driesum F2.
Ik ga op zoek naar koffie. Wat verloren sta ik in het dorpshuis voor de deur richting consumpties, als ik word aangesproken door een oerechte stam-Fries. Stevig postuur, grove baard, vlaggenstok in de hand. Duidelijk een grensrechter bij voornoemd treffen.
‘Esdebar net oepm?’
vraagt hij met donderende stem waarin grote verontwaardiging doorklinkt. Alsof ik het gedaan heb. ‘Nou, volgens mij is de bar net open!’ weet ik gelukkig te melden. Even later is er koffie. Tussen een aantal voetbalfanaten ontstaat een boeiende conversatie. Tenminste, dat vermoed ik aan het enthousiasme waarmee een en ander gepaard gaat, want voor een eenvoudig buitenstaander is het niet te volgen. Wat ik wel weet op te vangen, is dat het vorige week toch maar een mirakel was. Dat de tegenstander ondanks een famke oppe kool met de punten aan de haal ging. En dat het lang geleden is dat de F-jes hebben voorgestaan.
De tweede helft is dan ook doortrokken van een ongekende felheid. Aan de zijlijn uiten leiders, pakes en memkes bedenkelijke aanmoedigingen. En in het veld is het een agressie van jewelste. Vooral Wytse maakt het erg bont. Te grote broek en te grote mond. Als Wytse gevloerd wordt (wat heet: hij laat zich professioneel vallen!),
klinken vreselijke woorden. De scheidsrechter is snel ter plaatse en geeft Wytse een vrije trap mee met de woorden: ‘Wolst wol es ophelje mit dat geskreeuw? Ik fluutje wol ja?’ Het blijft spannend tot de laatste minuut. Onder groot gejuich jaagt Wytse de beslissende treffer tegen de touwen. Trije – twa voor de thuisclub.
Hoera!
Opgewekt naar de damwedstrijd! Mijn grote vriend Bauke Bies deed toen overigens ook mee, het was een vrolijk weerzien. Hoewel hij er toen niet al te best uitzag door dat hartinfarct.
Tjalling, toen nog steeds een indrukwekkende kolossale beer, had geloot tegen Sven Winkel. Sven is nu nog steeds een ranke jongeman, maar destijds echt vel over been. Indrukwekkend hoe Sven zijn letterlijke grote tegenstander, waar hij naar schatting wel zeven keer in paste, onderuit haalde. Hoewel? Sven? Jongeman? Ook al richting 40? Of erger? Time flies!
Vaak heb ik Tjalling van den Bosch, die overigens ook nog heel goed en lollig kan schrijven, gebruikt als onderwerp in een mop. Vroeger (nog steeds?) had je bij Radio Noord op zaterdagochtend om 11 uur de zogenaamde Stamtoafel. Met Wienes van der Loan, je weet wel.
Lekker mop’m tap’m.
Ik heb een van die moppen vertaald naar Tjalling van den Bosch. En hem vaak smakelijk ten beste gegeven aan de toog van LDG als zijnde waar gebeurd..
Tjalling staat als Sterkste Man van Nederland in een circus. Natuurlijk om wat centjes bij te verdienen. Heeft een citroen in de hand en knijpt die helemaal fijn. ‘Wie nog een druppel uit die citroen krijgt, verdient honderd euro.’
Uiteindelijk staat na diverse vergeefse pogingen een heel klein schriel oud mannetje van een jaar of 60 op en krijgt zonder moeite nog drie druppels uit de citroen.
‘Wat doe jij voor werk??’
‘Ik werk voor de belastingdienst!!’ klinkt het met een hoog schrieperig stemmetje.
De MF titel is natuurlijk een grote vergissing van de FMJD. Ik heb al eens vaker geschreven dat verwatering in waardering ook hier de nekslag is voor onze mooie damsport. Maar Tjalling van den Bosch verdient deze titel natuurlijk ten volle. Niet omdat hij per ongeluk remise maakte met Ndjofang. Want die roept de ellende over zichzelf af met zulke obligate potjes. Ik weet er alles van.
Nee, Tjalling is de MF onder de de Sterkste Mannen van Nederland! En omdat hij prachtig kan schrijven natuurlijk. Dat schept een band.
Over titels gesproken: kort geleden las ik dat Wim Koopman een lintje heeft gekregen. Dik verdiend! Het ontroerde mij, werkelijk waar. Dat is nog eens wat anders dan een per ongeluk remise maken tegen een GMI!!