Hans Tangelder

Een van de bekende Friese dammers is Auke Scholma. Hij is zowel een topspeler en maker van fraaie problemen.

Het hoogtepunt van zijn carrière was het winnen van het Nederlands Kampioenschap 1995 met 6 overwinningen, 6 remises en 1 nederlaag. In dat toernooi boekte hij vanuit onderstaand diagram een legendarische combinatieve overwinning.

Arjan van Leeuwen – Auke Scholma

Hier speelde Arjan van Leeuwen 18-22. Scholma zette hem onder druk met 32. 34-29! 8-12? 33. 29×20 15×24. Zwart lijkt nu te winnen, er dreigt immers zowel 33…21-27 als 33…24-29. Maar Auke haalde nu uit met 34. 31-27! 22×31 35. 28-23! 19×37 36. 38-32 37×28 37. 33×11 16×7 38. 35-30 24×35 39. 45-40 35×33 40. 42-38 33×42 41. 48×10 naar een snelle doorbraak waarop van Leeuwen enkele minuten nadacht en zonder verder te spelen opgaf.

Hieronder treft u ter oplossing 6 problemen aan aan van Auke Scholma. De oplossingen worden volgende week zondag op deze website gepubliceerd.

Diagram 1: wit wint

Diagram 2: wit wint

Diagram 3: wit forceert winst

Diagram 4: wit wint

Diagram 5: wit wint

Diagram 6: wit wint

André van der Kwartel

Het zijn barre tijden waarin ieder van ons op zijn eigen wijze de crisis probeert door te komen. Het online dammen neemt een hoge vlucht en levert soms prachtige partijen en leerzame commentaren op die dankbaar door de geïnteresseerde amateur worden gelezen. Zelf gebruik ik zoals vele anderen deze tijd om de nodige opruimwerkzaamheden te verrichten en dan kom ik nog wel eens onverwachte zaken tegen. Zoals twee A4-tjes waarop met de hand gestempelde en getekende partijcombinaties. Geen idee wat de bron van dit alles is, laat staan wie de auteurs zijn van al dit fraais. Mocht iemand de standen herkennen, dan hoor ik graag wie of wat de bron is. In ieder geval levert deze vondst veertien aardige oefenstanden op. Sommige lezers zullen de vraagstukken van het scherm af kunnen oplossen, anderen zullen wellicht een bord nodig hebben. Tenzij anders vermeld geldt voor deze standen: Wit speelt en wint meestal. (In een enkel geval twijfel ik daaraan, maar is er wel sprake van een aardige slagzet.)

Zwart speelt en wint

Wit speelt en wint?

Mag wit 28-22 spelen? Vast niet!

Wint zwart een schijf na (14-19)?

Wit speelt een lokzet.

Winnende slagzet voor zwart

Mag zwart (21-26) spelen?

Mag zwart (20-25) spelen?

Ten slotte nog een toegift van drie miniatuurtjes.

Evert Dollekamp

Het is een bijzondere tijd. Hoestschaamte en keelschrapen terwijl er even niemand kijkt. Dat ik dit nog mag meemaken. Op bezoek bij een oude man (Evert Bronstring) zonder dat de sterke arm mij in de kraag grijpt. Spannend! Maar ook een treurige tijd. Niet meer kunnen doen wat je wilt. Niet meer zoals ik, vanwege werkloosheid al meer dan een jaar in quarantaine, een paar keer per week naar het centrum om een lekker terrasje te pakken. Hoewel het goed is voor mijn bankrekening. Alleen de dinsdag met als reisdoel de viskraam om de hoek, voor zolang als het duurt. Verder is het behelpen. Gelukkig heb ik mijn boekenkast nog. En mijn piano. En Eurosport! Dagelijks een snooker historie. Moet er wel mijn wekker voor zetten, want het begint al om half twaalf in de vroege ochtend. Gelukkig heb ik kinderen die zich niet zo snel vervelen. Als product van geen opvoeding laven zij zich urenlang aan de geneugten van het internet en aanverwante artikelen. Soms vraag ik, omdat ik zelf van spelletjes houd, of ze zin hebben in een oubollig bordspel. Soms hapt er iemand toe. Wouter is regelmatig te porren voor een potje schaak, terwijl Liza mij met een spelletje Katan of kaart probeert in te maken. Beiden nemen hun verlies als ik per ongeluk eens win, maar dat was vroeger wel anders:

Opzij, opzij, opzij

Nadat ik eerst Wouter (10) zoveel aversie tegen het damspel heb bijgebracht dat hij het een jaartje op de schaakclub is gaan proberen, is nu ook Liza (8) verloren voor onze damsport. Aanvankelijk lukte het nog wel een potje te spelen. Maar het is mij verboden haar schijven te slaan. Zelf mag ze dat uiteraard wel, maar na de zoveelste vernietigende nederlaag maak ik haar duidelijk dat dit niet eerlijk is. En kijk aan, Liza wordt wat toeschietelijker en kan ook ik mij vermaken. Een enkele remise, maar nog steeds heel veel nullen. Want Liza kan ongelooflijk kwaad worden als ze een spelletje verliest (doet mij aan mijn jonge jaren denken). Dus strijk ik regelmatig met mijn hand over het hart om de lieve vrede te bewaren. Maar in ons laatste treffen gaat het dan toch geweldig mis. Met subtiel Tsjizjov-spel (inclusief ruilen naar 27 en 30) rek ik een publieksonvriendelijk middenspel tot een taai eindspel met een dam meer. Tot dan houdt Liza zich goed, maar als ik drie zetten lang haar voorste schijf met mijn dam de pas heb afgesneden, komt de opgekropte frustratie met orkaankracht naar buiten:

‘EN NU ZET JE DIE DAM AAN DE KANT, IK WIL ER LANGS!!’

Snel opzij gegaan natuurlijk. Leerpunt: weet nu hoe je de tegenstander ook kunt verslaan. Lukt het niet op techniek, dan kan het altijd nog verbaal. Kun je lachen.

Hans Tangelder

In het kampioenschap van Nederland, waarbij Evert Bronstring helaas afwezig was vanwege een operatie, wist Frans Hermelink Jan de Ruiter te verslaan. In deze partij miste Jan de Ruiter een ontsnapping.

Evert Bronstring ontdekte hoe Hermelink deze ontsnapping had kunnen voorkomen, maar wilde dat nieuwtje indertijd niet publiceren. Het is echter later vanuit Friesland gepubliceerd. In dit stukje wil Evert Bronstring dit nieuwtje met de lezers van de website van LDG alsnog delen.

In de partij De Ruiter – Hermelink ontstond na

1.32-28 18-22 2.37-32 12-18 3.41-37 7-12 4.46-41 1-7 5.31-26 19-23 6.28×19 14×23 7.32-28 23×32 8.37×28 16-21 9.41-37 21-27 10.28-23 18×29 11.34×23 10-14 12.39-34 5-10 13.44-39 20-24 14.50-44 15-20! (deze zet is afkomstig van Evert Bronstring) 15.34-29 13-18 16.40-34 9-13 17.37-31

de volgende stand

In de partij ging het verder met 17. … 3-9 18.44-40 11-16 19.42-37? De definitieve foutzet. Wit kan zich uit het wespennet redden: 19.34-30!! 13-19 20.30-25  19×28 21. 38-32 28×37 22. 47-41 37×46 23.42-37 46×34 24. 39×19 14×23 25. 25×3 4-9 26. 3×21 16×27 en ondanks de zwarte aanvalsstand zijn eerder de kansen aan wit vanwege zijn uitgedunde lange vleugel. Voor het verdere verloop van de partij wordt de lezer naar toernooibase verwezen.

Het nieuwtje dat Evert Bronstring indertijd onder de pet wilde houden bestond uit 17 … 11-16!  18 44-40 7-11. Nu faalt de ontsnapping, omdat wit naar 5 moet slaan.

In de competitiewedstrijd RDC2 – LDG, zie het verslag dat in januari 2020 op deze website is geplaatst, haalde Arno Kooloos tegen Joop Burgerhout het zetje uit de ontsnapping uit.

Arno Kooloos – Joop Burgerhout

Na 13-19?? volgde 30-25 (19×28), 37-32! (28×46), 42-37, (46×34), 39×19 (14×23), 25×5.

Steven den Hollander over de LDG online clubavond van 2 april

Nog een zeer interessante partij die ik gisteren gespeeld heb. In een 5+5 vluggertje tegen ene “Damcombinatie” kwam de volgende stand op het bord na de volgende opening, die tot een bepaalde hoogte vast theoretisch is, maar het fijne ken ik er niet van. Toch moet ik deze stand echt wel vaker gehad hebben in (snel) dampartijen. Het echte theoretische gedeelte laat ik liever aan Casper en Koos over, die kennen de stand wellicht wel? Maar goed, de partij startte met de volgende zetten:

1. 34-30 19-23 2. 40-34 20-25 3. 33-29 14-20 4. 44-40 10-14 5. 38-33 14-19 6. 30-24 19×30 7. 35×24 17-22 8. 42-38 11-17 9. 32-28 23×32 10. 37×28 6-11 11. 41-37 16-21 12. 50-44 1-6 13. 31-26 21-27 14. 37-31 9-14 15. 48-42 3-9 16. 46-41 11-16 17. 28-23 7-11 18. 41-37 5-10

In deze stand moet ik al goed staan met zwart. De enige speelbare zet voor wit lijkt 19. 47-41, daarna kan ik met een bekende manoeuvre mijn aanval aansterken. Er volgt dan namelijk 19. 47-41 25-30 20. 34×25 (Ter verduidelijking 24×35 17-21 21. 26×28 27-32 22. 38×27 20-24 23. 29×20 18×47) 13-19 21. 24×13 08×28 22. 29-24 20×29 23. 33×24 09-13 24. 38-33 13-19 25. 24×13 18×09

Een bekend idee voor wit zou in de stand kunnen komen als ik niet had vervolg met 19. .. 25-30, maar met 19. .. 16-21. In dat geval kan wit een fraai idee in de stand vlechten, wat ik wel eens heb gezien in andere stellingen. 20. 33-28 22×33 21. 39×28 18-22 (de enige mogelijke zet!) 22. 43-39 22×33 23. 39×28 en daar sta je dan met je goede gedrag. Je denkt dat wit een enorme blunder heeft gemaakt, en in een 2 om 4 naar dam loopt, maar daar zit nog een idee achter. 23. .. 13-18 6. 31×13 08×50 7. 40-34 50×22 8. 23-19 14×23 9. 29×18 en wit heeft een schijf gewonnen. Deze truc moet je een keer gezien hebben ook in nog prille damcarrières! Tot zover het uitstapje naar wat nou als.

In de partij speelde wit geen 47-41, maar kwam direct al met 19. 33-28 22×33 20. 39×28. Tijdens de partij dacht ik dat dezelfde truc als hierboven beschreven stond in de stand kwam, maar dat was gelukkig niet zo. Ik had hier geweldig kunnen winnen, met een (voor mij) unieke combinatie. Die start met 27-32 21. 38×27 17-21 22. 26×17 12×41 23. 23×03

En hier volgt dan de verassing met 14-19! Deze zet is voor mij wat de combinatie zo mooi maakt. Wit heeft twee mogelijkheden om te slaan, maar allebei levert winnend voordeel op voor wit. Zo volgt op 24. 03×23 41-46 25. 23×05 46×26, een heuse zesklapper, waarna zwart met materiaalvoordeel het eindspel ingaat. Interessanter is echter 24. 03×05 19×26 25. 28-22 41-46 26. 22-17 11×22 27. 29-23 46×19 28. 05×17 02-08 29. 17×03 04-09 30. 03×14 20×09 en zwart heeft een schijf gewonnen. Het afpakken van de dam is een advies van de computer, weet niet of wit nog andere zetten heeft om te rommelen.

Helaas nam ik deze mogelijkheden niet waar in de partij, en speelde ik 18-22. Hierna kwam er gelukkig toch nog wel een schijfwinst uit 21. 43-39 22×33 22. 39×28 27-32 23. 38×27 17-21 24. 26×17 12×41. De partij eindigde uiteraard nog wel remise, na mijn gebruikelijke gekloot later in de partij. Verrassend voor mij was ook dat wit geen materiaal hoefde in te leveren!

Als hij met 21. 34-30!! had vervolgt kantelt de stand zelfs wellicht. Slaan met 25 is zowaar verboden. Nadat de computer dit aangaf moest ik 4 minuten kijken hoe dat nou allemaal precies werkte. Ik zal jullie de moeite besparen. 21. .. 25×34? 22. 40-35 22×33 23. 31×22 17×30 24. 35×24 34×23 25. 38×07 20×29 26. 07-01. Wat een wederom geweldige mogelijkheid! Zwart moet dus verplicht slaan met 22, en dan is het logische vervolg tot een bepaalde hoogte prima te vinden: 22×33 22. 31×22 17×19 23. 37-31 25×23 24. 38×07 20×29 25. 07-01 19-23 Een romantische vervolg is natuurlijk de thematische opgesloten dam, zie ook de literatuur van Evert Dollekamp over zijn partij tegen Pieter Hildering. De computer komt echter met 26. 40-34 29×40 27. 44×35 13-18 28. 31-27 11-17 29. 26-21 17×26 30. 36-31 26×39 31. 27-22 18×27 32. 01×03 Een taxatie zal ik achterwege laten. Wat een geweldig vervolg weer!

Nog even afsluiten met een combinatie die ik gisteren al in de app gedeeld heb, maar ik nog steeds van kan nagenieten. Al een tijdje zaten er combinaties naar 48 in, maar die waren allemaal niet goed. Nadat wit echter vervolgd had met 26. 37-31 klopte het eindelijk wel.

De slagwisseling leverde uiteindelijk schijfwinst op na 26. .. 16-21 27. 27×18 23×12 28. 34×23 17-22 29. 28×8 19×46 30. 30×10 46×5 31. 8×19 5×26 32. 47-42 26×48 33. 40-34 48×30 34. 25×34

Evert Bronstring

In een partij uit de wedstrijd Huizum – Fivelgo uit de Nationale Clubcompetitie ergens in de vorige eeuw, introduceerde Jannes van der Wal tegen Harm Wiersma een nieuwtje, maar liep tegen een lek aan. Dit verklaart ook de angst van Jannes voor een lek in zijn WK-match tegen Wiersma (zie ook het vorige stukje op de website).

Na de opening

01. 32-28 17-22  02. 28×17 11×22  03. 37-32 12-17  04. 41-37 06-11  05. 46-41 08-12  06. 34-29 19-23  07. 40-34 14-19  8. 45-40 10-14  09. 32-28 23×32  10. 37×28 16-21  11. 41-37 05-10  12. 38-32 11-16  13. 43-38 03-08  14. 49-43 07-11

introduceerde Jannes van der Wal het nieuwtje

15. 47-41

De partij ging verder met  15 … 01-06  16. 50-45 21-26  17. 29-23 18×29  18. 34×23 20-24 

Jannes speelde 19. 32-27 (gedwongen) en kreeg als antwoord 13-18

Jannes: Ik was verbijsterd, keek 5 minuten naar de stand, gaf op als een man en nam de trein terug van Leeuwarden naar Groningen om mijn secondant uit te schelden (Auke Scholma).

Hans Tangelder

Deze week ontving ik een brief van Evert Bronstring met enkele interessante fragmenten over de Bronstring variant naar aanleiding van mijn partijen tegen Gerrit van Mastrigt en Marie Gabbert uit de Nationale Clubcompetitie.

Evert Bronstring introduceerde de Bronstring variant in de halve finales van het NK 1992 tegen Johnny de Leeuw. Voor een uitgebreide bespreking van die partij en de Bronstring-variant door Ton Sijbrands verwijs ik de lezer naar de damrubriek “De eigenzinnige Bronstring-variant” uit de Volkskrant van 29 mei 1999.

In die rubriek citeert Ton Sijbrands Evert Bronstring:

“Eén van mijn fraaiste studies heb ik toegepast in een partij die ik won van Johnny de Leeuw in de halve finales van 1992. Die variant (..) is jarenlang onder de hoed gebleven. Ik heb hem nog aan Jannes gepresenteerd voor zijn WK-match (in 1983 -TS) tegen Wiersma.”

Daarna schrijft Ton Sijbrands

“Maar Van der Wal legde de aangeboden studie naast zich neer, omdat hij de variant niet vertrouwde. ‘Die studies van Evert zijn zo onbetrouwbaar als een wespennest. Zo’n jongen als Wiersma is te zwaar om zo’n primitieve studie tegen te gebruiken; die vindt achter elkaar het lek’, moet – aldus Bronstring – zo ongeveer Van der Wals reactie zijn geweest”

In de partij Evert Bronstring – Johnny de Leeuw werd de Bronstring-variant geïntroduceerd:

1.33-28 18-22 2.38-33 12-18 3.42-38 7-12 4.32-27 19-23 5.28×19 14×23 6.35-30 20-25 7.30-24 1-7 8.34-29 23×34 9.40×29 10-14 10.24-20 15×24 11.29×20 14-19 12.20-15 19-23

13.45-40 5-10 14.40-34 10-14 15.34-30 25×34 16.39×30 14-19 17.44-39!

17…9-14 18.50-44!

Evert Bronstring – Johnny de Leeuw

In mijn partij tegen Gerrit van Mastrigt, waarbij Evert Bronstring aan het bord naast mij speelde, ging het verder met 18…3-9, 19…47-42!, 17-21?, 20…30-24!! en ik won een schijf en uiteindelijk de partij.

Johnny de Leeuw speelde hier 18…23-28. In zijn brief geeft Evert Bronstring aan dat zwart ook 18…17-21 kan spelen. Na 19. 38-32 kan dan 23-29! en 14-20. 

Na 18…17-21 is de zet 19.47-42 en na het slaan veld 27 bezetten en klassiek maken een belangrijk alternatief voor 19.38-32. Van belang is daarbij de finesse na 2-7 in het analyse diagram, met de stand die ontstaat na 18…17-21 19.47-42 21×32 20.37×17 11×22 21.31-27 22×31 22.36×27 12-17 23.38-32 7-11 24.42-38

Analyse diagram

24…2-7 lijkt nu verhinderd door 25.30-24 19×30, 26.33-28? maar die actie faalt door 26…4-10!, 15×4, 14-20. Maar, wit kan na 2-7 meteen toeslaan met 25. 33-28!, omdat 26.17-22? 28×17, 11×31, weerlegt wordt door 27.41-37!

In de partij Marie Gabbert – Hans Tangelder kwam na de opening 1.33-29 19-23 2.39-33 14-19 3.44-39 19-24 onderstaande stelling op het bord:

Marie Gabbert – Hans Tangelder

Hier heeft zwart geen zetje na 34-30. In de partij speelde ik na 34-30 11-16, maar Evert geeft aan, dat zwart met 9-14!, en na het slaan ruilen naar veld 24 en klassiek maken, zeer goede winstkansen krijgt.

Hans Tangelder

De oplossingen van de problemen van Freek Raman zijn:

Diagram 1
1. 32-27 23×34 2. 40×20 15×24 3. 33-29! 24×33 4. 27-21 16×27 5. 31×22 18×27 6. 37-31 26×37 7. 41×01

Diagram 2
1. 17-22 2. 28×17 06-11 3. 17×06 07-11 4. 06×17 14-20 5. 25×14 03-09 6. 14×03 24-30 7. 34×25 23-28 8. 32×14 21×34 9. 40×29 12×21 10. 03×23 10×50

Diagram 3
1. 27-22 18×27 2. 33-29 24×33 3. 38×20 27×47 4. 44-40 15×24 5. 39-33 47×29 6. 34×14 10×19 7. 37-31 26×37 8. 48-42 37×39 9. 25-20 24×15 10. 40-34 39×30 11. 35×02

Diagram 4
1. 27-22 18×27 2. 32×21 23×41 3. 34-29 16×27 4. 29×07 02×11 5. 38-32 27×29 6. 42-37 41×32 7. 36-31 26×37 8. 48-42 37×39 9. 44×02

Diagram 5
1. 27-22 18×27 2. 32×21 16×27 3. 39-34 30×39 4. 48-43 39×37 5. 44-39 35×44 6. 28-23 19×28 7. 33×42 44×33 8. 38×16

Diagram 6
1. 18-22 2. 28×06 07-11 3. 29×07 19-24 4. 06×17 02×42 5. 48×37 26-31 6. 37×17 24-30 7. 35×24 20×29 8. 33×24 14-20 9. 25×14 10×48

Hans Tangelder

Een van de mogelijkheden om in de tijden van Corona thuis met dammen bezig te zijn is het oplossen van problemen. Daarom vindt u hier ter oplossing 6 problemen van Freek Raman. De oplossingen worden volgende week zaterdag op deze website gepubliceerd.

Diagram 1: wit wint

Diagram 2: zwart wint

Diagram 3: wit wint

Diagram 4: wit wint

Diagram 5: wit wint

Diagram 6: zwart wint

Hans Tangelder

De wereldwijde Corona crisis heeft inmiddels ook in Nederland tot vergaande maatregelen geleid. Veel damevenementen hebben geen doorgaan kunnen vinden en zijn uitgesteld. Onder andere de nacompetitie wedstrijd LDG – Alblasserdam, het Open NK veteranen met deelname van Hein van Winkel en Dick den Ouden en het NK senioren met deelname van Casper Remeijer.

Het is uiteraard nog onbekend wanneer deze wedstrijden wel gespeeld kunnen worden. Is het een periode van enkele weken, maanden of misschien wel een Sabbatjaar? Onze planeet is misschien wel toe aan een Sabbatjaar, maar dat vraagt wel heel veel opoffering van de mensheid.

Voor de meeste sporten zijn geen online alternatieven aanwezig. Echter dammen kan ook heel goed online gespeeld worden.

Afgelopen donderdag vond dan ook de eerste online clubavond van LDG plaats in de vorm van een online sneldamtoernooi met bedenktijd 5 minuten plus 5 minuten per zet. Hieronder volgen twee fragmenten uit dit toernooi. Het toernooi met 48 deelnemers werd gewonnen door Koos van Amerongen, met twee punten voorsprong op nummer twee Casper Remeijer. Uit de LDG WhatsApp komen onderstaande fragmenten:

In deze stand heeft Steven den Hollander te snel 39-33? gespeeld. Zwart had na 25×34, met 23-29, 16-21, 21-27 op dam kunnen komen. Gelukkig voor Steven overzag zijn tegenstander dit slagje.

Op de WhatsApp gaf Koos de volgende fraaie lokzet aan: 32-28!, 21-27?, 27×47, 28×17, 33-28!,12×21, 28-23, 19×28, 38-33, 47×38, 43×1.

De komende tijd zal iedere donderdagavond een online clubavond plaatsvinden in de vorm van een sneldamtoermooi met bedenktijd 5 minuten plus 5 minuten per zet. Er wordt gespeeld van 19:30  tot 24:00 uur. Het is een open toernooi, dus je hoeft geen lid van LDG te zijn om mee te doen.

Er wordt gespeeld op het platform van Lidraughts. Het enige wat je hoeft te doen, is een account aanmaken via de knop ‘Aanmelden’ en ‘Registreren’ op https://lidraughts.org.

Donderdagavond zal op Lidraughts het toernooi klaar staan met de naam “Clubavond Arena”. Klik na het inloggen op Lidraughts op spelen en dan toernooien. Je vindt dan het toernooi in de toernooi kalender of daaronder in het grijs. Klik op het toernooi om mee te doen.

De indeling van het toernooi wordt automatisch gemaakt tussen mensen die op dat moment meedoen aan het toernooi, op de toernooipagina zijn en niet al een partij spelen.

Vanaf maandag biedt ook de KNDB online clubavonden aan volgens dezelfde opzet.

Het speelschema voor de KNDB en LDG online clubavonden voor de komende weken is:
Maandag 19:30 – 23:00 uur, speeltempo: 3 minuten + 2 seconden per zet
Dinsdag 19:30 – 23:00 uur, speeltempo: 5 minuten + 5 seconden per zet
Woensdag 19:30 – 23:00 uur, speeltempo: 10 minuten + 10 seconden per zet
Donderdag 19:30 – 24:00 uur, speeltempo: 5 minuten + 5 seconden per zet